Digitale fotografie heeft de manier veranderd waarop we foto's maken en delen, en riep al snel een veel gestelde vraag op voor fotografen van alle niveaus: Moet ik RAW vs JPEG gebruiken om mijn foto's op te slaan?
Je kiest hierbij niet tussen twee even goede opties. Zowel RAW als JPEG hebben verschillende voor- en nadelen, die van invloed op hoe je werkt en hoe je foto’s er uiteindelijk uit komen te zien.
RAW vs JPEG
Wat is een RAW-bestand?
Een RAW-bestand is als een filmnegatief. Het bevat alle informatie die de sensor van je camera vastlegt, zonder enige bewerking of compressie. Dit informatierijke bestand geeft je meer controle, kleurkwaliteit en keuzes tijdens de nabewerking van je foto’s. RAW-bestanden zijn alleen wel wat groter en je moet speciale programma's zoals Adobe Lightroom, Luminar Neo of DXO PhotoLab gebruiken om ze te bewerken voordat je jouw foto's kunt gebruiken. Dit komt omdat een RAW-bestand eigenlijk alleen maar de ruwe data van je sensor is. De informatie uit het RAW-bestand moet worden verwerkt tot een afbeelding, wat in de camera kan worden gedaan als JPG of via een RAW-editor, waar het kan worden omgezet in een JPG of een ander afbeelding type.
Wat is een Jpeg-bestand?
JPEG- of JPG-bestanden (Joint Photographic Experts Group) zijn als de digitale versies van instant foto’s. Bij het maken van een foto creëert de camera allereerst een RAW-bestand. Hierna verwerkt hij deze RAW-gegevens en past basisbewerkingen toe, denk hierbij aan witbalans, kleurverzadiging, scherpte, en andere aanpassingen, voordat het bestand wordt opgeslagen als JPEG. Dit proces maakt JPEG's compacter, deelbaarder en gebruiksvriendelijker dan RAW-bestanden. JPEG's gebruiken echter 'lossy' compressie, wat betekent dat er data uit de foto wordt verwijderd om de bestandsgrootte te verkleinen. Het verwijderen van deze gegevens maakt Jpeg-bestanden minder geschikt voor zware fotobewerking, omdat sommige informatie permanent is verwijderd.
Bonus - HEIF: De nieuwkomer
Sommige moderne camera's hebben naast JPEG ook het HEIF-beeldformaat als optie. HEIF is nog niet zo gebruikelijk als JPG, maar het is een formaat om te overwegen voor je toekomstige workflow.
HEIF (High-Efficiency Image Format) is een nieuw formaat dat steeds populairder wordt in de fotografiewereld. Het is gemaakt door de MPEG-groep (dezelfde die video- en audiostandaarden zoals MP3 en MP4 heeft gemaakt). HEIF kan afbeeldingen beter comprimeren dan JPEG, wat betekent dat het afbeeldingen van betere kwaliteit kan opslaan in kleinere bestanden. Het formaat kan ook meer dan één afbeelding in een bestand opslaan, wat handig is voor functies zoals iPhone Live Photos. HEIF wordt echter niet zo algemeen geaccepteerd als JPEG. Het groeit nog steeds, maar het wordt niet volledig ondersteund op alle apparaten of bewerkingssoftware. Dus ik zou zeggen blijf voorlopig bij JPG, maar houd er rekening mee dat HEIF in de toekomst belangrijk kan worden.
RAW versus JPEG: de voor- en nadelen
De voordelen van RAW
Beeldkwaliteit: RAW-bestanden bevatten meer kleuren en details dan JPEG-bestanden, waardoor je meer controle hebt over de tinten en kleuren in je foto's. Met RAW-bestanden kun je de beste foto's maken die je camera kan produceren, nadat je ze hebt bewerkt met software.
Flexibiliteit tijdens fotobewerking: Met RAW-bestanden kan je meer aanpassingen doen aan je foto tijdens de nabewerking, zoals belichting, witbalans en kleuren, en dat met meer detail en kwaliteit dan bij JPEG.
De nadelen van RAW
Bestandsgrootte en opslag: RAW-bestanden zijn groot en nemen veel ruimte in beslag op je geheugenkaarten en harde schijven. Dit betekent minder foto's per kaart en meer opslagruimte nodig om alles te bewaren. Een RAW-bestand van mijn Fujifilm X-H2 is bijvoorbeeld ongeveer 85 MB, terwijl een JPEG-bestand ongeveer 20 MB is.
Vereiste voor nabewerking: RAW-bestanden vereisen nabewerking met software om een afbeelding te worden. Dit proces kost tijd, bewerkingsvaardigheden en enige artistieke visie om een saaie, kleurloze RAW-bestand om te zetten in een mooi uitziende afbeelding.
De voordelen van JPEG
Kleinere, deelklare bestanden: JPEG's zijn klein, gemakkelijk te uploaden en klaar om te delen, omdat ze in de camera worden verwerkt en gecomprimeerd. Ze werken ook met elk apparaat en platform.
Gemak en snelheid: JPEG's zijn cameraklare afbeeldingen die geen fotobewerking nodig hebben, wat tijd bespaart. Dit kan erg handig zijn in gevallen waarin je snel moet werken, zoals bij evenementenfotografie of journalistiek.
De nadelen van JPEG
Verminderde bewerkingsvrijheid: JPEG's bevatten minder gegevens dan RAW-bestanden, wat het bereik van fotobewerkingsmogelijkheden beperkt. Grotere veranderingen kunnen leiden tot problemen zoals kleurbanden of meer ruis.
Verlies van afbeeldingsgegevens: De 'lossy' compressie van JPEG verwijdert gegevens permanent. Deze verloren details kunnen niet worden hersteld zodra een foto in JPEG is vastgelegd, wat niet het geval is met RAW-bestanden.
Wanneer gebruik je RAW of JPEG?
Kies een formaat op basis van wat de situatie nodig heeft en wat je met je foto's wilt bereiken.
Voor ultieme kwaliteit en creativiteit: kies voor RAW
Als je de beste beeldkwaliteit, details en creatieve controle wilt hebben, fotografeer dan in RAW. Een landschapsfotograaf zal bijvoorbeeld in RAW fotograferen om de foto met het best mogelijke dynamisch bereik en kwaliteit te kunnen bewerken.
Voor snelheid en efficiëntie: ga voor JPEG
JJPEG is het beste formaat wanneer tijd en gemak het belangrijkst zijn. Een fotojournalist zal bijvoorbeeld vaak JPEG gebruiken. Hierdoor zijn de foto's direct klaar om naar het persbureau te sturen, zodat ze snel een verhaal of evenement kunnen publiceren.
Tip! - Gebruik beide formaten en beslis later
Veel moderne camera's hebben de mogelijkheid om tegelijkertijd foto's te maken in zowel RAW- als JPEG-formaat, waardoor er voor elke opname twee bestanden worden gemaakt. Persoonlijk gebruik ik deze methode altijd, omdat het me de mogelijkheid geeft om te kiezen met welk bestand ik later wil werken.
Houd er echter rekening mee dat deze methode meer opslagruimte vereist, aangezien elke opname twee bestanden oplevert. Als je camera voldoende opslagruimte heeft en beide formaten aankan, raad ik je zeker aan om deze methode te gebruiken.
Mocht je meer wilt weten over de uitrusting die ik gebruik, kijk dan op mijn uitrustingspagina!
Conclusie: RAW versus JPEG - De ideale balans vinden
De keuze tussen RAW en JPEG is niet zozeer een kwestie van welk formaat beter is, maar meer een keuze gebaseerd op het begrijpen van de voordelen en beperkingen van elk formaat om te bepalen wat het beste aansluit bij jouw fotografie, persoonlijke stijl en specifieke behoeften.
Maak je foto’s in een omgeving met een hoog contrast waarbij je maximale controle wilt hebben over de donkere en lichte gebieden? Dan past RAW misschien beter bij jou. Doe je verslag van een evenement waarbij je snel moet zijn en veel foto's moet maken, of maak je gewoon vakantiefoto's met het gezin? Dan is JPG mogelijk de betere keus.
RAW-editors
Het kiezen voor RAW of JPEG hangt ook af van de software die je al onder de knie hebt of bereid bent om tijd in te investeren. Software zoals Adobe Lightroom, Capture One, DxO PhotoLab en Luminar Neo zijn er om het optimale uit je RAW-foto's te halen. Ze kunnen echter wel prijzig zijn of een abonnement vereisen.
JPEG-bestanden, welke als zijn verwerkt door je camera, vereisen mogelijk slechts kleine aanpassingen. Voor dergelijke wijzigingen kunnen eenvoudigere tools zoals Google Foto's of zelfs de in-app-editor van Instagram voldoende zijn. Toch zullen de resultaten met deze tools niet op hetzelfde niveau liggen als wat je kunt bereiken met RAW-bewerkingsprogramma's.
Blijf experimenteren.
Zoals met alles in fotografie: leren door te doen werkt het beste. Probeer dezelfde scene of onderwerp eens vast te leggen in zowel RAW als JPEG, ga ze vervolgens bewerken en bekijk wat de verschillen zijn. Door gebruik te maken van beide formats, kun je jouw artistieke vaardigheden laten groeien en ontwikkel je je tot een veelzijdige fotograaf. Dit advies geldt trouwens ook voor fotobewerkingssoftware; veel ontwikkelaars bieden een proefperiode aan, dus grijp die kans om te ontdekken welk programma het beste voor jou werkt.
Bedankt voor het lezen en een fijne dag!
-Robert van Sterkenburg
Comments